Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την κυκλοφορία ενός ξεχωριστού επιστημονικού βίβλου. Το βιβλίο του βιολόγου Paul Ralph Ehrlich, «The Population Bomb» (1968) που ήταν ένα σοκ, τόσο για την επιστημονική κοινότητα όσο και για τα μέσα ενημέρωσης και την κοινωνία.
Η πρόβλεψή του ότι η αύξηση του πληθυσμού της γης θα προκαλέσει ελλείψεις πρώτων υλών, προβλήματα στον παγκόσμιο εφοδιασμό σε τρόφιμα και θα οδηγήσει σε μαζική πείνα έγινε διάσημη. Είχε μάλιστα προβλέψει ότι η πρώτη «έκρηξη» του προβλήματος θα προκληθεί τη δεκαετία του 1970 και είχε κάνει λόγο για εκατομμύρια νεκρών από ασιτία. Στη συνέχεια την τροποποίησε λέγοντας ότι η «βόμβα» θα σκάσει τη δεκαετία του 1980. Και μπορεί οι προβλέψεις του να μην επαληθεύτηκαν, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι στερούνταν σοβαρότητας. Απλώς είχε υποτιμήσει τις δυνατότητες της τεχνολογίας στην αγροτική παραγωγή.
Το 1968, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του P. Ehrlich, ο πληθυσμός της γης ήταν περίπου 3,5 δισ. άνθρωποι. Το 2011, ήταν περίπου 7 δισ. Άνθρωποι, ενώ το 2050 αναμένεται να φτάσει τα 9 δισ. ανθρώπους.
Ο Γάλλος χημικός και συγγραφέας Herve This, ιδρυτής της «Μοριακής Γαστρονομίας» και ίνδαλμα κορυφαίων σεφ του κόσμου, συμμερίζεται τις ανησυχίες εκείνων που θεωρούν τον υπερπληθυσμό της γης ως ένα από τα πιο προβλήματα που καλείται να λύσει η ανθρωπότητα και νιώθει ότι πρέπει να βοηθήσει. Πριν μερικές ημέρες, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Αθήνα, ο This έδωσε διάλεξη, καλεσμένος του Εκπαιδευτικού Ομίλου Le Monde κι εκεί παρουσίασε τη δική του πρόταση: τη Μοριακή Γαστρονομία και την Κουζίνα Note-a- Note.
Η λύση, κατά την άποψή του, δεν βρίσκεται στον αποικισμό άλλων πλανητών ή τη δημιουργία γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών, αλλά στην πυρηνική σχάση και την ανασύνθεση των τροφών που γνωρίζουμε, με τη βοήθεια χημικών εξισώσεων και στο πλαίσιο συνεχών πειραμάτων. Όπως η μουσική συντίθεται «νότα- νότα», έτσι και μια τροφή, ένα πιάτο, μπορεί να δημιουργηθεί μόριο-μόριο.
Η Μοριακή Γαστρονομία και η Κουζίνα Note-a- Note είναι ένα δίδυμο:
- Aπό τη μια η επιστημονική θεωρία η οποία πειραματίζεται συνεχώς
- Από την άλλη η πρακτική εφαρμογή της θεωρίας στην κουζίνα με σκοπό τη δημιουργία πραγματικών πιάτων, από πραγματικούς σεφ, υπό πραγματικές συνθήκες, σε πραγματικά εστιατόρια για πραγματικούς ανθρώπους.
Σύμφωνα με τον This, η ανασύνθεση των τροφών μέσα από μια διαδικασία χημικής εξίσωσης σε ένα πειραματικό εργαστήριο, με τη χρήση πρόσθετων ουσιών και ακίνδυνων χρωστικών, πάνω στη βάση ενός τζελ πρωτεϊνών και νερού είναι η μόνη λύση για να σιτιστεί ο ολοένα αυξανόμενος πληθυσμός της γης και να αντιμετωπιστούν μείζονα προβλήματα όπως οι διατροφικές κρίσεις, οι περιβαλλοντικές καταστροφές και οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί.
Με τους βοηθούς του παρόντες πάνω από μπολ, λεκάνες, φούρνους μικροκυμάτων, τηγάνια και εστίες, και χρησιμοποιώντας τα «μαγικά» φιαλίδιά του και υγρό άζωτο, ο This πειραματίστηκε μπροστά στα μάτια ενός έκπληκτου κοινού δημιουργώντας συνταγές που δεν περιέχουν ούτε κρέας, ούτε αυγά, ούτε γαλακτοκομικά αλλά ούτε καν λαχανικά.
«Είμαστε εδώ για να σκεφτούμε για το μέλλον της ανθρωπότητας και να πειραματιστούμε, να κάνουμε δηλαδή δοκιμές. Δεν είμαι μέντιουμ, δεν γνωρίζω το μέλλον και δεν έχω καμία πρόθεση να σας… δηλητηριάσω. Πιστεύω ότι μέσω της γνώσης μπορούμε να λύσουμε προβλήματα» είπε χαμογελώντας ο διάσημος Γάλλος επιστήμονας.
Ένας νέος «Διαφωτισμός» στην μαγειρική, μια post-nouvelle cuisine από το μέλλον που πατάει σε δύο πόδια: το πείραμα και την παγκόσμια γευστική μνήμη.
Θα φάμε; Θα δούμε…
Θανάσης Αντωνίου, Grill Magazine
