Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ειλημμένη, η συγκυρία όμως δεν είναι ευνοϊκή: Η επίτευξη των πιο φιλόδοξων περιβαλλοντικών στόχων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας εστίασης πρέπει να επιτευχθούν υπό το βάρος μιας πρωτοφανούς πανδημίας η οποία έχει πλήξει, στον μέγιστο βαθμό, την εστίαση. Οι καιροί ου μενετοί, όταν πρόκειται για τη σωτηρία του πλανήτη.
Το πρόβλημα
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει μετρηθεί ότι το 80 με 85% των απορριμμάτων στις παραλίες της, αποτελούνται από πλαστικά με το 50% αυτών να συνίσταται από πλαστικά μίας χρήσης και το 27% από αλιευτικό εξοπλισμό με πλαστικά μέρη. Η συμβολή της εστίασης και, γενικότερα, του τρόπου με τον οποίο καταναλώνουμε την τροφή μας, στη ρύπανση του περιβάλλοντος είναι ολοφάνερη.
Η Ελλάδα πέρυσι υιοθέτησε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 904/2019/ΕΚ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, στη χώρα μας τίθενται στόχοι μείωσης της κατανάλωσης των πλαστικών μιας χρήσης (πλαστικά ποτήρια και πλαστικοί περιέκτες τροφίμων κατά κύριο λόγο) κατ’ ελάχιστον 30% και 60% έως το 2024 και 2026 αντίστοιχα (με έτος βάσης το 2022).
Αντίo πλαστικά
Η Ελλάδα διαθέτει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο το οποίο θα την οδηγήσει στη φάση της περεταίρω αποδέσμευσής της από μια σειρά αποβλήτων. Από τον Ιούλιο του 2021 η διάθεση στην αγορά επτά πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης θα απαγορευτεί σταδιακά και η εστίαση θα πρέπει να βρει άμεσα τρόπους για να ανταποκριθεί. Πρόκειται για τα εξής πλαστικά προϊόντα:
- μαχαιροπίρουνα
- πιάτα
- καλαμάκια
- περιέκτες από φελιζόλ
- κυπελάκια ποτών από φελιζόλ
- περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ
- αναδευτήρες ποτών
Στόχοι της νομοθεσίας
Για να επιτευχθεί αυτός ο μεγαλεπήβολος αλλά απολύτως αναγκαίος στόχος, προβλέπεται:
- Ο επανασχεδιασμός των προϊόντων με οικολογικό πρόσημο. Ειδικότερα, τίθεται υποχρεωτικός στόχος χωριστής συλλογής των πλαστικών μπουκαλιών κατά 77% το 2025 και κατά 90% το 2029.
- Όλα τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια τους (μη αποσπώμενα δηλαδή) μέχρι το 2024, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο το 2025 και από 35% αντίστοιχα το 2030.
- Παρέχεται ταυτόχρονα το κίνητρο στους παραγωγούς των προϊόντων αυτών να μειώνονται οι υποχρεωτικές τους εισφορές στα συστήματα ανακύκλωσης, όσο περισσότερο ανακυκλωμένο περιεχόμενο έχουν στα προϊόντα τους.
- Εισάγονται νέες απαιτήσεις σήμανσης από τον Ιούλιο του 2021, αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Τα προϊόντα είναι, σε ότι αφορά την εστίαση, τα πλαστικά ποτήρια, αλλά και τα υγρά μαντηλάκια, τα είδη προσωπικής υγιεινής και τα καπνικά προϊόντα.
- Θεσπίζονται έως τον Ιανουάριο του 2023 συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για οκτώ κατηγορίες προϊόντων (κυπελάκια ποτών, περιέκτες τροφίμων, περιέκτες ποτών, πακέτα και περιτυλίγματα, λεπτές σακούλες μεταφοράς, υγρά μαντηλάκια και μπαλόνια). Τα συστήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού θα είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση και για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων και ακτών από τα απόβλητα των προϊόντων αυτών.
Το στοίχημα
Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι, μια νέα φιλοσοφία και μια νέα πολιτική διέπουν πλέον την ΕΕ κι απ΄ ότι φαίνεται, από τις προθέσεις τόσο της Κομισιόν όσο και του Ευρωκοινοβουλίου, η πανδημία του κορωνοϊού δεν θα αποτελέσει αποτρεπτικό παράγοντα για την πραγμάτωση των περιβαλλοντικών στόχων της.
Η προσαρμογή της εστίασης θα είναι δύσκολη και ήδη ο κλάδος δια των θεσμικών του οργάνων – της ΠΟΕΣΕ εν προκειμένω- ζητά μεγαλύτερο διάστημα προσαρμογής και κίνητρα για την υιοθέτηση ‘πράσινων’ λύσεων στην αντικατάσταση των προς απόσυρση πλαστικών αντικειμένων.
Η εστίαση από την πλευρά της συμμετέχει στην προσπάθεια αντικαθιστώντας τα πλαστικά που πρέπει να αποσυρθούν με καινοτόμες εναλλακτικές λύσεις, συμμετέχει σε πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από μη κυβερνητικούς οργανισμούς όπως οι Clean Blue Paros, η SeaChange Greek Islands , η No Waste 21 κ.ά. και παρέχει προσφορές σε όσους πελάτες επιθυμούν να συνδράμουν στην προσπάθεια (π.χ. εκπτώσεις για χρήση προσωπικού κυπέλου).
