Το bagel είναι μια ακόμα γαστρονομική πρόταση που ήρθε στην Ελλάδα με καθυστέρηση, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ευρωπαϊκό παρασκεύασμα που ξεκίνησε το ταξίδι του από την Κεντρική Ευρώπη, πέρασε στις ΗΠΑ κατά τον 18ο αιώνα για να επιστρέψει σε μας ως κλασική περίπτωση γευστικού αντι-δανείου και πάλι στην Ευρώπη.
Ο μύθος θέλει ένα Πολωνό βασιλιά του Μεσαίωνα να λατρεύει το ιδιαίτερο αρτοσκεύασμα που παρήγαγε ένας Εβραίος φούρναρης στη Βιέννη, πατρίδα άλλωστε πολλών σημαντικών αρτοσκευασμάτων που έχουν οικειοποιηθεί και διεκδικούν ως δικά τους άλλες πρωτεύουσες (π.χ. κρουασάν). Ο συγκεκριμένος βασιλιάς κατά τις πολυήμερες εξορμήσεις του ανά την ορεινή Κεντρική Ευρώπη, κυρίως για κυνήγι, ήθελε να έχει μαζί του ένα φαγώσιμο που να μην μπαγιατεύει εύκολα- αυτό ήταν το bagel. Λέγεται μάλιστα ότι η τρύπα του bagel δημιουργήθηκε αργότερα, για λόγους μεταφοράς, καθώς ο βασιλιάς ή οι αυλικοί του συνήθιζαν να τα έχουν δεμένα σε κορδόνι, στη σέλα των αλόγων τους.
Περίπου τρεις αιώνες αργότερα από την ιστορία μας, Εβραίοι μετανάστες πέρασαν το bagel στις ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη που ήταν τότε το κύριο λιμάνι υποδοχής μεταναστών. Λέγεται μάλιστα ότι οι Νεοϋορκέζοι εξεπλάγησαν από το γεγονός ότι τα bagel που είχαν φτιάξει οι Εβραίοι μετανάστες πριν φύγουν από τη Ευρώπη, τρώγονταν ακόμα όταν έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, μερικές εβδομάδες αργότερα από την παρασκευή τους.
Το μεγάλο κουλούρι
Ανθεκτικό στο χρόνο και πλούσιο στην ενεργειακή δύναμη που δίνει, φτιαγμένο από δυνατά ευρωπαϊκά άλευρα (σπόροι που χάνονται στα βάθη της ιστορίας), το bagel έχει ένα πολύ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που το κάνει τόσο δημοφιλές: δεν είναι βαρύ στο στομάχι.
Τι είναι όμως; Ένα αρτοσκεύασμα, ένα κουλούρι για την ακρίβεια, σε υπερμεγέθη μορφή, από ιδιαίτερη ζύμη, το οποίο πρώτα βράζει και μετά ψήνεται, με αποτέλεσμα από μέσα να είναι μαλακό και αφράτο κι απέξω σκληρό και τραγανό. Στη ζύμη ή στην επιφάνεια του μπορούν να προστεθούν σουσάμι, παπαρουνόσπορος κ.ά. Όσο για τα άλευρα, εδώ είναι το μέγα μυστικό της τέχνης παρασκευής του καθώς οι τεχνίτες των bagel κάνουν απίστευτους συνδυασμούς που περιλαμβάνουν από πολύσπορα άλευρα μέχρι και άλευρα από χαρούπι. Ανάλογο φυσικά θα είναι και το χρώμα του παρασκευάσματος όταν ψηθεί.
Το φρεσκοψημένο bagel, κόβεται οριζόντια στη μέση, αλείφεται με βούτυρο, αλειφόμενα τυριά ή διάφορες σάλτσες και μετά, μπορεί να δεχτεί στο εσωτερικό του ως γέμιση φρέσκα λαχανικά ή πρασινάδες, τυριά, αλλαντικά, κομμάτια κρέατος ή ψαριού (σολομός και γαρίδες κατά κύριο λόγο) κ.ά.
Το bagel καταναλώνεται με το φως της ημέρας γι’ αυτό άλλωστε συνοδεύει (ή συνοδεύεται αν προτιμάτε από) τον καφέ. Βρίσκεται κυρίως στα πρωινά στη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική όπου οι θερμιδικές ανάγκες των ανθρώπων είναι αυξημένες, εκεί όμως που διαπρέπει είναι ως brunch αντικαθιστώντας τα επίσης φημισμένα (κι ευρωπαϊκά…) σάντουιτς. Η αλήθεια είναι ότι η κατανάλωσή του μειώνεται με το πέρασμα των ωρών της ημέρας. Βέβαια, στα ευφάνταστα καταστήματα των ΗΠΑ, γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, αντικαθιστώντας αραβικές και μεξικάνικες πίτες, ψωμάκια για σάντουιτς μέχρι και ψωμάκια των burger.
Το bagel και οι ‘ψωμάδες’ Έλληνες
Το bagel εμφανίστηκε στην Ελλάδα πριν από περίπου μια δεκαετία κι είχε μια ξαφνική άνοδο με τη δημιουργία ορισμένων καταστημάτων αφιερωμένων αποκλειστικά σε αυτό. Πρώτοι και κύριοι πελάτες τους ήταν οι foodies Έλληνες με γαστρονομικές ανησυχίες, Έλληνες με προσλαμβάνουσες από το εξωτερικό (ως φοιτητές ή τουρίστες), αλλά και ορισμένοι αλλοδαποί, Ευρωπαίοι ως επί το πλείστον, μόνιμοι κάτοικοι στη χώρα μας. Λίγο πιο πριν το bagel είχε ενταχθεί στο πρωινό ορισμένων ξενοδοχείων υψηλού τουρισμού στην Αθήνα και τα Δωδεκάνησα κι απευθυνόταν αποκλειστικά στον εισερχόμενο τουρισμό. Αργότερα εντάχθηκε ως επιλογή στο μενού πολλών καταστημάτων που σέρβιραν πρωινό και brunch και με τη βοήθεια φιλότιμων όσο κι εφευρετικών σεφ κατάφερε να αποκτήσει κύρος αλλά και χρηστικότητα.
Σήμερα τα περισσότερα από τα καταστήματα που ασχολήθηκαν σε πρώτο χρόνο αποκλειστικά με το bagel δεν λειτουργούν, στο κέντρο της Αθήνας για παράδειγμα δύο από τα τρία καταστήματα μόνο για Bagel έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους, το παρασκεύασμα όμως έχει καταφέρει να ‘τρυπώσει’ σε πολλά καταστήματα ως επιλογή του καταλόγου τους.
Μια βόλτα αν κάνει κανείς στα πέριξ του Συντάγματος all day cafe και bistrot, αλλά και σε ορισμένα διακεκριμένα αντίστοιχα καταστήματα στις πλατείες των μεγάλων προαστίων της ελληνικής πρωτεύουσας, θα διαπιστώσει ότι οι κατάλογοί τους έχουν 2-3 επιλογές bagel, δοκιμασμένες γεύσεις κυρίως με γαλοπούλα ή σολωμό, αλειφόμενα γαλλικά λευκά ή βορειοευρωπαϊκά κίτρινα τυριά, ιταλικά ή ισπανικά αλλαντικά. Εμείς στη δική μας περιήγηση δοκιμάσαμε κάτι πιο …ελληνικό, με ψητό κόκκορα, γραβιέρα και ξινομυζήθρα.
Γίναμε Νέα Υόρκη ή Παρίσι, αν προτιμάτε…
